Page 12 - index

M.5.1.3.4. Sadeleştirme ve genişletmenin kesrin değerini değiştirmeyeceğini
anlar ve bir kesre denk olan kesirler oluşturur. İşlemsel uygulamalara geçmeden önce
kesir modelleri ile kavramsal çalışmalara yer verilir.
M.5.1.3.5. Paydaları eşit veya birinin paydası diğerinin paydasının katı olan
kesirleri sıralar.
M.5.1.3.6. Bir çokluğun istenen basit kesir kadarını ve basit kesir kadarı verilen
bir çokluğun tamamını birim kesirlerden yararlanarak hesaplar. Çoklukların birim kesir
kadarını bulurken uygun modeller ile kavramsal çalışmalara yer verilir. Doğal sayı ile
kesrin çarpımı işlemine girilmez.
M.5.1.4. Kesirlerle İşlemler
M.5.1.4.1. Paydaları eşit veya birinin paydası diğerinin paydasının katı olan iki
kesrin toplama ve çıkarma işlemini yapar ve anlamlandırır.
a) Gerçek yaşam durumlarında bu işlemler yorumlanır. Örneğin bir pizzanın 3 bölü 5
’ünü yiyen çocuk aynı pizzanın 1 10 ’ini yiyen çocuktan ne kadar fazla pizza yemiştir?
b) Bir doğal sayı ile bir kesrin toplama işlemi ile bir doğal sayıdan bir kesri çıkarma
işlemleri de ele alınır.
M.5.1.4.2. Paydaları eşit veya birinin paydası diğerinin paydasının katı olan
kesirlerle toplama ve çıkarma işlemleri gerektiren problemleri çözer ve kurar.
M.5.1.5. Ondalık Gösterim
M.5.1.5.1. Ondalık gösterimde tam kısım ve ondalık kısımdaki rakamların,
bulunduğu basamağın değeriyle ilişkisini anlar.
a) Ondalık gösterimlerin okunuşları ve basamak adları üzerinde durulur.
b) Ondalık kısmı en çok üç basamaklı olan ondalık gösterimlerle sınırlı kalınır.
c) Ondalık gösterimdeki basamak adlarını belirtir.
M.5.1.5.2. Ondalık gösterimlerin kesirlerin farklı bir ifadesi olduğunu fark eder
ve paydası 10, 100 ve 1000 olacak şekilde genişletilebilen veya sadeleştirilebilen
kesirlerin ondalık gösterimini yazar ve okur.
a) Kesirleri paydası 10, 100 ve 1000 olacak şekilde genişletirken modeller kullanmaya
yönelik çalışmalara da yer verilir.
b) Ondalık gösterimleri tam sayılı kesirlerle ilişkilendirir. Örneğin 3,5 = 1 3 2 gibi
eşitliklerin anlaşılmasına yönelik çalışmalar yapılır.
M.5.1.5.3. Ondalık gösterimleri verilen sayıları sayı doğrusunda gösterir ve
sıralar. Uygun kesir modellerinden de yararlanılır. Ondalık kısmı en çok üç basamaklı
olan ondalık gösterimlerle sınırlı kalınır.
M.5.1.5.4. Ondalık gösterimleri verilen sayılarla toplama ve çıkarma işlemleri
yapar. Toplama ve çıkarma işlemlerin kesirlerle yapılan işlemlerle ilişkilendirilmesi gibi
durumlar incelenir.
M.5.1.6. Yüzdeler
M.5.1.6.1. Paydası 100 olan kesirleri yüzde sembolü (%) ile gösterir. Yüzde
sembolünü (%) anlamlandırmaya yönelik çalışmalara yer verilir. %100’den küçük olan
yüzdelik ifadeler ile sınırlı kalınır.
M.5.1.6.2. Bir yüzdelik ifadeyi aynı büyüklüğü temsil eden kesir ve ondalık
gösterimle ilişkilendirir; bu gösterimleri birbirine dönüştürür. Sözü edilen ilişkileri
anlamayı kolaylaştırıcı modellerle yapılacak çalışmalara yer verilir.
M.5.1.6.3. Kesir, ondalık ve yüzdelik gösterimlerle belirtilen çoklukları karşılaştırır.
12
M.5.1.6.4. Bir çokluğun belirtilen bir yüzdesine karşılık gelen miktarı bulur.
%100’den küçük olan yüzdelik ifadeler ile sınırlı kalınır. Belirli bir yüzdesi verilen
çokluğu bulmaya yönelik işlemlere girilmez.
M.5.2. GEOMETRİ VE ÖLÇME
M.5.2.1. Temel Geometrik Kavramlar ve Çizimler
M.5.2.1.1. Doğru, doğru parçası, ışını açıklar ve sembolle gösterir. Aynı
düzlemdeki iki doğrunun birbirlerine göre durumları (kesişen, paralel, çakışık) ele
alınarak sembolle gösterilir.
M.5.2.1.2. Kareli veya noktalı kâğıt üzerinde bir noktanın diğer bir noktaya göre
konumunu yön ve birim kullanarak ifade eder.
a) Örnek: A noktası B noktasının; 3 birim sağında/solunda; 2 birim aşağısında/
yukarısında; 4 birim sağının/solunun 2 birim yukarısında/aşağısında gibi
b) Gerçek yaşam durumları ile ilgili örneklere de yer verilir.
M.5.2.1.3. Kareli veya noktalı kâğıt üzerinde bir doğru parçasına eşit uzunlukta
doğru parçaları çizer. Yatay, dikey veya eğik konumlu doğru parçaları üzerinde
çalışılması sağlanmalıdır.
M.5.2.1.4. Kareli veya noktalı kâğıt üzerinde 90°’lik bir açıyı referans alarak dar,
dik ve geniş açıları oluşturur; oluşturulmuş bir açının dar, dik ya da geniş açılı olduğunu
belirler.
a) Açıları belirlerken veya oluştururken referans olarak bir kâğıdın köşesinin, gönyenin
veya bir açıölçerin kullanılması istenebilir.
b) Açılar isimlendirilerek ifade edilir.
M.5.2.1.5. Bir doğruya üzerindeki veya dışındaki bir noktadan dikme çizer.
M5.2.1.6. Bir doğru parçasına paralel doğru parçaları inşa eder, çizilmiş doğru
parçalarının paralel olup olmadığını yorumlar.
Kareli, noktalı kağıt vb üzerinde çalışmalar yapılır.
Gerçek hayat durumlarıyla ilişkilendirmeye yönelik çalışmalara yer verilir.
M.5.2.2. Üçgen ve Dörtgenler
Terimler: dik açılı üçgen, dar açılı üçgen, geniş açılı üçgen, ikizkenar üçgen, eşkenar
üçgen, çeşitkenar üçgen, paralelkenar, eşkenar dörtgen, yamuk, köşegen
Semboller: m(A), ABC
M.5.2.2.1. Çokgenleri isimlendirir, oluşturur ve temel elemanlarını tanır. Yalnızca
dış bükey çokgenler ele alınır. Ayrıca iç açıların toplamı ve köşegen sayısına değinilmez.
M.5.2.2.2. Kareli, noktalı ya da izometrik kâğıtlardan uygun olanlarını kullanarak
açılarına göre ve kenarlarına göre üçgenler oluşturur; oluşturulmuş farklı üçgenleri
kenar ve açı özelliklerine göre sınıflandırır. Kareli kâğıt üzerinde üçgenleri açılarına göre
oluştururken veya yorumlarken 90°’lik bir açının bir kâğıdın köşesi, gönye, açıölçer veya
13